Ten wpis powsta艂 z trzech powod贸w. Po pierwsze rodzice nastolatk贸w, jak sami przyznaj膮, m贸wi膮 za du偶o. Po drugie: rady z sieci o tym jak rozmawia膰 z nastolatkiem, kiedy on nie chce gada膰, frustruj膮 rodzic贸w. I wreszcie po trzecie: do艣wiadczy艂am cudownych skutk贸w kontrolowanego otwierania paszczy w relacji z moj膮 domow膮 nastolatk膮. O obcych nawet nie wspomn臋, bo wiadomo, 偶e obce wdzi臋czniejsze od w艂asnego 馃槈
Rodzice nastolatk贸w maj膮 w swoim plecaku pewne wsp贸lne do艣wiadczenie: rozmow臋 ze swoim dorastaj膮cym dzieckiem, w czasie kt贸rej czuli si臋 jak saper na polu minowym. Trudno by艂o w niej przewidzie膰, gdzie znajduje si臋 kolejna mina i jakie ofiary spowoduje jej wybuch.
Z nastolatkiem bywa jak z Lisem z Ma艂ego Ksi臋cia zanim jeszcze ch艂opiec go oswoi艂. Niby dziecko mieszka z nami od tych nastu lat, niby go znamy, wiemy co nie co o nim, a jednak kt贸rego艣 poranka wstaje cz艂owiek podobny z wygl膮du do tego, kt贸ry聽 po艂o偶y艂 si臋 spa膰 jednak jaki艣 inny. Nie, nie obcy, po prostu inny. Jaki艣 nowszy model. Wstaje i 偶eby przypomnie膰 sobie, 偶e ufa, 偶e warto zrobi膰 kilka krok贸w w nasz膮 stron臋, da膰 si臋 pog艂aska膰, przytuli膰, to potrzebuje czasu i przestrzeni. I cho膰, opr贸cz tytu艂owego zamkni臋cia paszczy, s膮 inne sposoby, by ten czas i t膮 przestrze艅 mu da膰, to ja wybieram w艂a艣nie to narz臋dzie.
Po co zamkn膮膰 paszcz臋? Ano po to, 偶eby:
- 聽dowiedzie膰 si臋, co naprawd臋 my艣li nasze dziecko, a nie co my my艣limy, 偶e ono my艣li. Trzymanie rodzicielskiej buzi na k艂贸dk臋 pozwala nastolatkowi powiedzie膰 zdanie do ko艅ca, wyrazi膰 swoj膮 my艣l w pe艂ni,
- us艂ysze膰 milczenia dziecka. Czasem jako rodzice tak du偶o i tak cz臋sto m贸wimy, 偶e jeste艣my przekonani o prowadzeniu z dzieckiem dialogu,
- budowa膰 przestrze艅, w kt贸rej m艂ody cz艂owiek inicjuje kontakt, przychodzi do kuchni, salonu by zapyta膰, wyja艣ni膰, sprawdzi膰, pogada膰,
- stworzy膰 relacj臋 opart膮 na partnerstwie. Dorastaj膮ce dziecko – mimo, 偶e to wci膮偶 nasze dziecko – staje si臋 partnerem np. do negocjacji, a przecie偶 negocjacje polegaj膮 na s艂uchani i m贸wieniu,
- lepiej i pe艂niej zrozumie膰 to, czego chce nastolatek. Kiedy jeden zmys艂 pozostaje nieaktywny, inny mo偶e si臋 uaktywni膰. Zamkni臋te usta, to bardzo cz臋sto otwarte uszy,
- w naszym domu by艂o mniej zakaz贸w, nakaz贸w, moralizowania, oceniania,
- w czasie konflikt贸w zastosowa膰 zasad臋 „wygrany – wygrany”,
- nastolatek znalaz艂y odpowied藕 na pytania: kim jestem? o co mi tak naprawd臋 chodzi? na czym mi zale偶y? Ci膮g艂e gadanie zak艂贸ca wewn臋trzn膮 komunikacj臋 cz艂owieka,
- m艂ody cz艂owiek do艣wiadczy mocy zaufania do siebie, do nas, do 艣wiata. By kiedy艣 tam, samodzielnie i odpowiedzialnie, poszed艂 w 艣wiat,
- poprawi膰 swoj膮 relacj臋 z dzieckiem.
No dobrze, a jak przesta膰 gada膰? Jak nauczy膰 si臋 milczenia, kt贸re ma wspiera膰 relacje?
Proponuj臋 zacz膮膰 od od ma艂ych krok贸w. Trudno b臋dzie przesta膰 gada膰 z dnia na dzie艅 je艣li m贸wienie to nasza preferowana strategia na relacj臋 z nastolatkiem. Ma艂e kroki nie wywr贸c膮 naszego 艣wiata do g贸ry nogami wi臋c nie b臋dziemy musieli stan膮膰 w jego obronie, ale delikatnie i poma艂u przesun膮 jego horyzont.
Przez najbli偶sze 30 dni zr贸b tylko 3 kroki! Ale za to ka偶dego dnia 馃檪聽
Krok 1:
wybierz czas w ci膮gu tygodnia, w kt贸rym otwierasz usta tylko po to, by odpowiedzie膰 na pytania. Mo偶e to b臋dzie wsp贸lne sobotnie 艣niadanie, poniedzia艂kowa droga do szko艂y, wieczorne le偶enie na kanapie, pi膮tkowy spacer z dzie膰mi.
Krok 2:
praktykuj „chwil臋 ciszy”. Niech to b臋d膮 2,3 minuty (maksymalnie 5) w ci膮gu dnia, najlepiej o tej samej porze, w czasie kt贸rych zamkniesz oczy i pos艂uchasz swojej wewn臋trznej ciszy.
Krok 3:
oddychaj. 艢wiadomie. Oddech to nie tylko najprostsze ale tak偶e dost臋pne nam wszystkim narz臋dzie pozwalaj膮ce ukoi膰 burz臋 w g艂owie, uspokoi膰 uk艂ad nerwowy, z艂agodzi膰 objawy stresu i niepokoju.聽
I niech inspiracj膮 dla Twojej zmiany b臋dzie fragment wiersza pt „Zacznij blisko”
Zacznij blisko.
Nie r贸b drugiego kroku ani trzeciego, zacznij od pierwszego,
rzeczy blisko ciebie, kroku kt贸rego nie chcesz zrobi膰.
Zacznij od ziemi kt贸r膮 znasz,
go艂ej ziemi pod twoimi stopami,
twojego w艂asnego sposobu rozpoczynania rozmowy.
Zacznij od w艂asnych pyta艅,
daj spok贸j innym pytaniom ludzi,
nie pozw贸l im zag艂uszy膰 czego艣 prostego.
(…)
Zacznij teraz
zr贸b ma艂y krok, kt贸ry mo偶esz nazwa膰 swoim w艂asnym.
in River Flow New & Selected Poems Many Rivers Press 漏
